De universiteit van Maastricht biedt Engelstalige (digitale) colleges aan over het Europese omgevings(milieu)recht. Vandaag nam ik deel aan de eerste bijeenkomst. Professor Michael Fauree uit België hield een pleidooi voor het opnemen van het omgevingsrecht in de verzameling EU-crimes (delicten). Zo is corruptie als strafbaar feit op EU-niveau geregeld, maar de overtreding van de omgevingsregelgeving niet. Het Europees Parlement vergadert momenteel over het al dan niet aanwijzen van milieudelicten als EU-crime. Dat zou naar mijn mening passen bij de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, die het recht op gezondheid van de mens serieus neemt. Bijvoorbeeld in het geval van een ontplofte vuilnisbelt met slachtoffers. Die mensen hebben recht op een strafproces tegen de verdachten, aldus het hof. 

Zowel op Europees als op Nederlands niveau is de algemene officiele mening dat gedrag met een negatief effect op de omgeving, dat gedekt is door een toestemmingsbesluit (vergunning) van de overheid, niet strafbaar kan zijn. Zelfs niet als er doden vallen of een milieuramp aan de orde is. Dit is anders wanneer de regels van de vergunning worden overtreden. Dat is in beginsel strafbaar. Maar in het geval van een vergunning, die het mogelijk maakt dat er schade wordt aangericht aan mens en omgeving, is er geen ruimte voor de strafrechter. De professor noemde Tata-steel in Nederland als voorbeeld. Wel is er een taak voor de bestuursrechter, zolang de vergunning niet onherroepelijk is of nog kan worden ingetrokken. 

De professor gaf aan dat de USA de aanpak van milieudelicten beter voor de lidstaten heeft geregeld dan de EU. Maar dat kan als reden hebben dat de Amerikaanse federale overheid betreffende dit onderwerp de baas wil zijn over de staten, denk ik. 

Het civiele recht blijft op dit moment over voor de benadeelden. Maar ook daarin speelt de aanwezigheid van een vergunning een grote rol in het voordeel van degene die schade veroorzaakt, weet ik. Handelen binnen een vergunning is niet snel onrechtmatig.